Doğal bir afet olan depremde sarsıntı sırasında yapılan yanlışlar nedeni ile ölüm ve yaralanma olaylarında artış olmaktadır. Deprem anında bilinçli davranarak can ve mal kaybını ve yaralanmaları en aza indirebiliriz. Kendimiz ve sevdikleriniz için deprem anında yapılması gerekenler konusunda bilinçli olmalıyız. Depreme evde otururken, uyurken, yolda araç kullanırken ya da metroda giderken yakalanabiliriz. Böyle bir durumda yapmamız gerekenleri yazımızda sizlerle paylaşıyoruz.
Deprem Anında Yapılması Gerekenler
Deprem olduğunda ilk yapılması gereken sakin olmaktır. Panikleyerek camdan ya da balkondan atlamak, binadan çıkmaya çalışmak son derece tehlikelidir. Bu yanlış davranışlar nedeni ile depremde yaralanma ve ölüm olayları meydana gelmektedir. Deprem esnasında ilk yapılması gereken kendimize emniyetli bir yer bulup çök, kapan, tutun hareketini yapmaktır. Bu konuyu biraz açacak olursak; güvenli bir yer bulup diz üstü çök, baş ve enseyi koruyacak biçimde kapan ve düşmemek için sabit bir yere tutun. Bu şekilde sarsıntı bitene kadar beklemek sizin güvende olmanızı sağlayacaktır. Bu konuda diğer aile bireylerini de bilinçlendirmek oldukça önemlidir.
- Deprem anında cam, pencere, dışarıya bakan kapı ve duvarlardan uzak durmalısınız. Aynı şekilde aydınlatma tesisatı ya da armatürü gibi üzerinize düşme ihtimali olan eşyalardan uzak durmalısınız.
- Sarsıntıyı hissettiğinizde evden çıkmaya çalışmayın, balkona çıkmayın, pencere ya da balkondan atlamayın. Asansör kullanmayın.
- Deprem sırasında bina içinde hareket etmek ya da dışarıya çıkmaya çalışmak son derece tehlikelidir. Sizin yapmanız gereken şey sandalyelerle desteklenmiş masa altına ya da dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi eşyaların yanına çömelerek veya uzanarak kendinize hayat üçgeni oluşturmaktır.
- Depreme uyurken yakalandıysanız, üzerinize düşecek ağır bir eşya yoksa yataktan çıkmayın. Başınızı bir yastıkla koruyarak sarsıntı bitene kadar bu şekilde bekleyin. Üzerinize düşecek herhangi bir eşya varsa o zaman en yakınınızda bulunan güvenli bir yere geçip çök, kapan ve tutun hareketini yapın.
- Deprem esnasında kibrit ve çakmak yakmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın, acil durum ve yangın yoksa telefonu kullanmayın.
- Tekerlekli sandalye kullanıyorsanız deprem olduğunda tekerlekleri kilitleyip, başınızı ve boynunuzu korumaya çalışın.
- Mutfakta iseniz ocak ve fırın gibi cihazları kapatıp, dökülme ihtimali olan malzemelerden uzak durmaya dikkat edin.
Depreme evde yakalandığınızda panik yapmadan yukarıda anlattığımız şekilde kendinizi korumaya alarak sarsıntının geçmesini beklemelisiniz. Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatın; soba ve ısıtıcıları söndürün. Gerekli olan diğer güvenlik önlemlerini alın. Önceden hazırlanmış acil durum çantası ile gerekli olan eşya ve malzemeleri yanınıza alarak binayı daha önce tespit ettiğiniz yoldan derhal terk edip toplanma bölgesine gidin. Büyük depremlerin ardından artçı deprem olacağı için sarsıntılar tamamen bitmeden hasarlı binalara girmeyin.
Depreme Dışarıda Yakalananlar Ne Yapmalı?
Deprem olduğunda dışarıda iseniz binalardan baca, cam kırıkları ve sıvalar dökülebilir. Aynı şekilde çöken duvarlar da olabileceği için bu konuda dikkatli olmalısınız. Enerji hatlarından, diğer binalardan, direklerden, ağaçlardan ve duvar diplerinden uzak durmalısınız. Açık arazide depreme yakalandıysanız olduğunuz yere çömelerek sarsıntı bitene kadar bekleyin. Toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmayın. Böyle bir ortamda bulunuyorsanız, hızlı bir şekilde güvenli bir ortama geçin. Deniz kıyısında iseniz hemen uzaklaşın.
Depreme araç kullanırken yakalandıysanız bina, ağaç, direklerin yanında, üst geçit altında olmamak şartıyla sağa yanaşıp durun. Kontak anahtarını üzerinde bırakın ve pencereleri açmadan sarsıntı geçene kadar aracın içinde kalın. Metro ya da diğer toplu taşıma araçlarında depreme yakalandıysanız kesinlikle araçtan inmeye kalkmayın. Aracın içinde sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk ya da herhangi bir yere tutunun ve personelin vereceği talimatlara göre hareket edin.
Depremde enkaz altında kaldıysanız kesinlikle kibrit ya da çakmak yakmayın. Ağzınızı ve burnunuzu mendil ya da kıyafetinizle kapatın. Mecbur kalmadıkça bağırmayın çünkü bağırmak çok miktarda toz yutmanıza sebep olabilir. Bunun yerine borulara ya da duvarlara vurarak yerinizi arama kurtarma ekiplerine bildirmeye çalışın. Bu yazımızda sizlerle deprem esnasında ne yapılmalı? sorusunun cevabını paylaştık. Böyle bir doğal afet ile karşılaştığınızda sakin bir şekilde kendinizi emniyete alarak sarsıntı bitene kadar beklemeniz ölüm ya da sakatlanma riskini en aza indirecektir.